Osobowość histrioniczna — podstawowe informacje

Osoby, które pragną wszelkimi sposobami przyciągnąć naszą uwagę, bywają często w języku potocznym określane jako dramatyczne, nadmiernie ekspresyjne, a ich zachowanie może zostać nazwane jako teatralne. Niekiedy przesada w wyrazie emocjonalnym czy stroju nie jest strategią marketingową, a trwałą cechą niektórych osób. Wtedy — pod warunkiem spełnienia odpowiednich kryteriów diagnostycznych — można mówić o osobowości histrionicznej, klasyfikowanej w wiązce B zaburzeń osobowości. Poniżej przybliżymy cechy charakterystyczne dla tego zaburzenia osobowości i podpowiemy, w jaki sposób następuje jego rozpoznanie.   

Osobowość histrioniczna — cechy

Określenie osobowość histrioniczna, inaczej histrioniczne zaburzenie osobowości, pochodzi od łacińskiego słowa histrio oznaczające aktora. Osoby z tym zaburzeniem mogą zachowywać się teatralnie, co wiąże się z tym, że przesadnie starają się zwrócić na siebie uwagę otoczenia. Często też odznaczają się dramatyczną ekspresją, nadmierną reaktywnością, a także prowokacyjnym zachowaniem. Mimo że mogą wydawać się barwne i towarzyskie, zwykle cierpią z powodu osobistych problemów, które skrywają pod teatralną maską. Często bywają odbierane jako powierzchowne i nieszczere, a także roszczeniowe i nadmiernie skoncentrowane na sobie. Mogą być zmienne w wyrażaniu emocji. Z tego powodu osoby z histrionicznym zaburzeniem osobowości mogą mieć trudności w tworzeniu trwałych relacji interpersonalnych.

Histrioniczne zaburzenie osobowości — rozpoznanie

Diagnostyką zaburzeń osobowości zajmują się osoby wykwalifikowane w tym zakresie – zazwyczaj jest to psycholog diagnosta. Wśród kryteriów rozpoznania tego zaburzenia wymienia między innymi: przesadne uzewnętrznianie emocji, brak głębokich uczuć, chęć bycia w centrum uwagi i uwodzicielski sposób bycia, który bywa odbierany jest przez otoczenie jako niestosowny. Osoby z osobowością histrioniczną doznają dyskomfortu, gdy nie mogą znajdować się w centrum uwagi. Relacje często próbują nawiązywać w sposób prowokacyjny, stwarzając przy tym aurę atrakcyjności. Wypowiedzi osób dotkniętych tym zaburzeniem są wyolbrzymione, wręcz impresjonistyczne, lecz często pozbawione szczegółów. Należy również wiedzieć, że u osób z histrionicznym zaburzeniem osobowości mogą pojawić się zachowania autoagresywne. Niekiedy osoby te mogą przejawiać zachowania ryzykowne czy wchodzić w konflikt z prawem.

Osobowość histrioniczna — informacje

Zaburzenie histrioniczne może współwystępować z zaburzeniami nastroju, anoreksją, nadużywaniem substancji psychoaktywnych i innymi zaburzeniami osobowości. Terapia tego typu zaburzeń jest możliwa i zazwyczaj przyjmuje formę długoterminową. W przypadku zaburzeń osobowości, psychoterapia psychodynamicza będzie prawdopodobnie pierwszym wyborem. Dzieje się tak, ponieważ jej celem będzie dotarcie do źródeł problemu, a więc tych przeżyć, które spowodowały, że osoba dotknięta tym zaburzeniem ukryła się pod teatralną maską. Terapia psychodynamiczna jest dostępna w wielu ośrodkach psychoterapii na terenie kraju. M.in. w Krakowie w Centrum Dobrej Terapii.